Trong môi trường làm việc hiện đại, tiền lương không chỉ là con số bạn nhận hàng tháng mà còn liên quan trực tiếp đến quyền lợi về bảo hiểm, thuế và chế độ phúc lợi lâu dài. Tuy nhiên, nhiều người vẫn dễ nhầm lẫn giữa các khái niệm khác nhau như lương Gross, lương Net, lương cơ bản hay lương tối thiểu vùng. Việc hiểu rõ từng khái niệm sẽ giúp bạn deal lương chính xác, ký hợp đồng minh bạch và đảm bảo quyền lợi cho bản thân.
1. Các khái niệm quan trọng về lương.
1. Lương Gross – tổng thu nhập trước khấu trừ
Là mức lương bao gồm: lương cơ bản + phụ cấp + trợ cấp + các khoản bổ sung khác. Khi nhận thực tế, lương Gross sẽ bị trừ đi thuế thu nhập cá nhân và các khoản bảo hiểm, phần còn lại chính là lương Net.
2. Lương Net – thu nhập thực nhận
Đây là số tiền người lao động được chuyển vào tài khoản sau khi đã khấu trừ đầy đủ thuế và bảo hiểm. Khi thỏa thuận lương, cần hỏi rõ công ty đưa ra mức Gross hay Net để tránh nhầm lẫn.
3. Lương cơ bản – căn cứ đóng bảo hiểm
Là mức lương chính thức, chưa bao gồm phụ cấp. Đây cũng là cơ sở tính các khoản đóng bảo hiểm xã hội, y tế và thất nghiệp. Theo quy định, lương cơ bản không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.
4. Lương tối thiểu vùng – mức sàn do nhà nước quy định
Là mức thấp nhất doanh nghiệp phải trả cho lao động làm công việc giản đơn. Ví dụ hiện nay, mức cao nhất là 4.960.000 VNĐ/tháng, tương ứng với khoảng 500.000 VNĐ tiền đóng bảo hiểm.
5. Lương theo hiệu suất – gắn với kết quả công việc
Đây là hình thức trả lương phổ biến ở những ngành có KPI rõ ràng như bán hàng, Marketing, dịch vụ… Người lao động đạt hiệu suất cao sẽ nhận mức lương hoặc thưởng cao hơn.
Nguồn: Internet
2. Câu hỏi thường gặp về lương.
Nên deal lương Gross hay Net?
Điều này phụ thuộc vào bạn. Nếu chọn deal Gross, cần hiểu rõ cách tính thuế và bảo hiểm để biết thu nhập thực tế. Nếu deal Net, công ty đã trừ sẵn, bạn chỉ cần quan tâm con số thực nhận. Tốt nhất, khi phỏng vấn nên hỏi rõ cả Gross và Net để tránh thiệt thòi.
Vì sao lương cơ bản lại quan trọng?
Lương cơ bản chính là căn cứ đóng bảo hiểm. Nếu mức này bị ghi quá thấp, quyền lợi dài hạn như thai sản, thất nghiệp, hưu trí… của bạn sẽ bị ảnh hưởng. Khi ký hợp đồng, đừng chỉ chú ý mức lương Gross/Net, hãy kiểm tra kỹ lương cơ bản.
Nguồn: Internet
3. Kết luận.
Tiền lương có nhiều “phiên bản” và mỗi khái niệm đều ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động. Hiểu rõ sự khác biệt giữa Gross, Net, lương cơ bản, tối thiểu vùng hay lương hiệu suất sẽ giúp bạn tự tin thương lượng, ký kết minh bạch và đảm bảo quyền lợi lâu dài.
Bài viết thuộc Blog HR24 – nơi cung cấp kiến thức nhân sự, pháp lý lao động và kỹ năng nghề nghiệp, đồng hành cùng người lao động và doanh nghiệp trên hành trình phát triển bền vững.